«از سال‌ها پیش یک وابستگی مزمن درکشور وجود دارد و آنهم اینکه هر چند وقت یک بار به دلیل برخی ناهماهنگی‌ها و کوتاهی‌ها بخشی از مواد اولیه کالاهای اساسی که تبدیل به فرآورده می‌شود موجب بالا رفتن قیمت‌ها می‌شود که به منظور جلوگیری از دپوی کالا دراین زمینه نیازمند هماهنگی بیشتر ارگان‌های و نهادهای دست‌اندار کار هستیم».

مواد اولیه‌ای که از خارج کشور وارد می‌شود درمواردی با سفارش از قبل یا بعد از ورود بوده که در حین رسیدن کالا به بندرگاه‌ها مشکلاتی در زمینه تامین را برای دولت و حتی صاحبان کالا بودجود می‌آورد از یک سو تفاوت قیمت و از سوی دیگر ناهماهنگی با بخش‌های دولتی موجب توقف در تخلیه این کالاها می‌شود.

در هفته‌های اخیر، روغن خوراکی، یکی از کالاهای اساسی سبد خانوارهای ایرانی با کمبود و گرانی مواجه شده و علاوه بر بازار عمده‌فروشان برخی از قفسه‌های فروشگاه‌ها و مغازه‌ها نیز خالی از روغن جامد و مایع بودند این درحالی است که مسوولان در وزارت صمت و سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت براین نکته تاکید دارند که،کالاهای اساسی وارداتی موجود در انبارهای استان مانند برنج و روغن با ارز 4200 تومانی خریداری شده و دلیلی برای افزایش قیمت آنها در بازار وجود ندارد.

دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی کشور در این رابطه هفتم آبان امسال اعلام کرد بنابر آمار ۶ ماهه گمرک، واردات روغن و دانه‌های روغنی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۰ درصد کاهش یافته است، اما این موضوع ارتباطی به بحث تولید ندارد.

اکنون یک ماه از سفر معاون اول رییس جمهوری به هرمزگان می‌گذرد و هنوز اقدام‌ عملی و رسانه‌ای آن اعلام نشده ولی آنچه از این سفر برمی‌آید تلاش دستگاه‌ها به ویژه بانک مرکزی، گمرک، بنادر ودریانوردی، استاندارد، انتظامی و اموال تملیکی حکایت دارد که باید به وضعیت رسوب این کالاها پایان داده شود.

اما این‌که ادارات دست‌اندارکار چقدر به اهمیت این موضوع پی برده و باید در زمینه ترخیص کالا تلاش جمعی داشته باشند بماند؛ اما برخی ازاین کالاها جنبه حیاتی دارد و باید زودتر از سایر کالاها ترخیص شوند.

از سویی به واسطه نبود برنامه، برخی از این کالاها آنقدر در گمرک می‌ماند که دیگر قابل استفاده و ترخیص نیست که مسیر معدوم سازی و هدر رفت سرمایه دارد، لذا اقدام عاجل برای تعیین تکلیف این‌گونه کالاها به عنوان یک ضرورت در زمان حاضر است.

پدیده انباشت کالا  که مشکلات ارزی مدتی بوجود آورد با سفر معاون اول رییس جمهوری به هرمزگان و دستور تسریع در تخلیه کالاهای اساسی از بندرهای استان آغاز شد و این روند در روزهای اخیر شدت بیشتری گرفت و اکنون به یک روند پایدار تبدیل شده است.

در مساله ارز اما معاون امورگمرکی گمرک ایران روز شنبه ۱۷ آبان درخصوص ادعای بانک مرکزی مبنی براینکه: "بیش از ۳۵۰ میلیون دلار کالا علی رغم اظهار کالا در گمرک، منجر به ترخیص کالا نشده است" اعلام کرد: پیگیری و اقدام لازم درخصوص کالاهای اظهار شده در گمرک، به این سازمان مربوط می شود بنابراین درخواست می شود این لیست، روز شنبه دراختیار گمرک قرار گیرد تا اگر صاحبان کالا نسبت به ترخیص کالاهای خود علیرغم صدور کد رهگیری بانک مرکزی اقدام ننموده باشند علاوه بر اجرای فوری مقررات متروکه، از ارائه هرگونه تسهیلاتی به این افراد از سوی گمرک خودداری شود؛ مگر اینکه کدهای رهگیری بانک مرکزی ظرف چند روز اخیر صادر شده باشد که باید فرصت لازم چند روزه، در اختیار صاحبان کالا جهت ترخیص کالاهای خود داده شود.

مشکلات ارزی عمده‌ترین علت رسوب کالاها

ناظر گمرکات هرمزگان نیز مشکلات ارزی را عمده‌ترین علت رسوب کالاها عنوان کرد و افزود: از سویی نمی‌توان به هر کالایی که وارد کشور می‌شود مجوز داد، اگر قرار است استاندارد حافظ سلامت و ایمنی مردم باشد، فرآیندهای ترخیص کالا باید به درستی اجرا شود.

ابوالفضل اکبرپور در این رابطه در گفت‎وگو با ایرنا افزود: گمرک تا مجوزهای قانونی را کسب نکند نمی‌تواند اجازه ترخیص کالا را صادر کند، پس اگر کالایی شرایط ترخیص از گمرک را داشته باشد، قطعا انجام می‌شود.

وی، گمرک را حامی تولیدکنندگان داخلی و بازرگانان واقعی دانست و ابرازداشت: سیاست و تلاش گمرک مبنی بر حمایت از تولیدکنندگان داخلی در راستای اجرای منویات مقام معظم رهبری و حمایت از تولید ملی و تحقق شعار سال که جهش تولید است.

کالاهای اساسی سریع‌تر تخلیه شود

معاون اول رییس جمهوری پنجم مهرماه امسال در این دوره از سفر به استان هرمزگان درنشست مشترک وزارتخانه‌های صمت و جهاد کشاورزی، رییس کل بانک مرکزی، گمرک و سازمان بنادر و دریانوردی، با اشاره به گزارش رییس کل گمرک مبنی بر باقی ماندن هشت میلیون تن کالا در بنادر کشور گفت: باید هرچه سریع‌تر دلیل اصلی ماندگاری کالاهای گمرکی در بنادر مشخص شود و کالاهای وارداتی بیش از مدت متعارف در انبار گمرکات باقی نماند.

جهانگیری افزود: گمرک محلی برای انبار و نگهداری کالا نیست و باید مقرراتی وضع شود تا هزینه انبارداری کالاهایی که بیش از مدت متعارف در گمرک باقی می‌مانند، برای صاحبان کالا مقرون به صرفه نباشد و او را ملزم به تخلیه کالای خود از بنادر کند.

وی بیان داشت: البته برخی موارد مربوط به کالاهایی است که منشا ارز پرداختی آن هنوز برای بانک مرکزی مشخص نشده که لازم است برای حل مشکل مربوط به این کالاها و به ویژه کالاهای ضروری و اساسی و مواداولیه کارخانه‌ها تصمیم‌های لازم اتخاذ شود.

معاون اول رییس جمهوری اظهارداشت: هیچ‌کس حق ندارد از ترخیص کالاهای مانده در گمرک جلوگیری کند و کالاها باید در کم‌ترین زمان ترخیص شود و مواد خام کارخانجات نیز سریع‌تر در اختیار آن‌ها قرار بگیرد.

جهانگیری با بیان اینکه دولت ۲ موضوع را به عنوان خط قرمز تلقی می‌کند، اظهارداشت: از یک سو نباید موضوعی را بر بانک مرکزی و نظام ارزی کشور تحمیل کنیم و از سوی دیگر باید کالاهای اساسی مورد نیاز مردم و مواد اولیه کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی در اختیار مردم قرار گیرد.

وی البته با انتقاد از محافظه کاری بیش از حد برخی مدیران که به جای اتخاذ تصمیم‌های راهگشا برای حل مشکلات کشور، نگران بازخواست دستگاه‌های نظارتی هستند، گفت: مدیران کشور مسوولیت پیدا کرده‌اند تا مشکلات را برطرف کنند و در شرایطی که مردم به واسطه تحریم و شیوع کرونا تحت فشار هستند، نباید ترس از بازخواست دستگاه‌های نظارتی باعث شود در حل مشکلات مردم کوتاهی و سستی کنیم.

بلاتکلیفی کشتی ۴۲هزار تنی روغن خام خوراکی و ورود دستگاه قضایی

دادگستری هرمزگان نیز روز شنبه اعلام کرد: پهلوگیری کشتی ۴۲هزار تنی روغن خام خوراکی در بندرعباس و تامین مواد اولیه مورد نیاز برای تعداد زیادی از کارخانه‌های تولید روغن در سراسر کشور با اقدام به موقع دستگاه قضایی بوده است.

براساس گفته‌های رییس شورای قضایی استان هرمزگان، در بازدید صورت گرفته از بندر شهید رجایی بندرعباس و پس از کسب اطلاع از مشکل به وجود آمده برای ترخیص محموله بزرگ روغن های خام وارداتی که مواد اولیه بسیاری از کارخانه های تولید روغن در سراسر کشور را تشکیل می‌دهد که دستورات صریح قضایی به منظور رفع موانع موجود صادر شد.  

وی ابرازداشت: عدم پهلوگیری کشتی حامل این محموله در بندر شهید رجایی بندرعباس ناشی از اختلاف مالی میان شرکت صادرکننده وشرکت غله بوده است که با توجه به حجم زیاد روغن وارداتی موجود در کشتی و مسائل به وجود آمده که باعث شده بود کشتی مذکور به مدت ۳ ماه بلاتکلیف رها شده و محموله روغن آن روی دریا نگهداری و در معرض خطر تضییع قرار گیرد.

صالحی یادآور شد: خوشبختانه با اقدام به موقع دستگاه قضایی کشتی مذکور با محوله ۴۲ هزار تنی روغن خام خوراکی در بندر شهید رجایی بندرعباس پهلوگیری کرده و با هماهنگی های انجام شده این کشتی به صورت کامل تخلیه و محموله روغن آن برای کارخانه‌های سراسر کشور فرستاده می‌شود.

عملیات تخلیه و بارگیری در بندرشهید رجایی به عنوان بزرگ‌ترین بندر تجاری کشور در شرایط سخت تحریم اقتصادی و کرونا در جریان است، این بندر توان تخلیه و بارگیری انواع کالاهای فله‌ای و کانتینری دارد و بیش از ۶۰ درصد تخلیه و بارگیری کالا در این بندر انجام می‌شود.

۳۵۰۰ تن روغن خوراکی در حال ارسال به کل کشور است

مدیرعامل شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه ۶ کشور نیز ۱۵ آبان در گفت‌وگو با ایرنا با اشاره به پهلوگیری ۳۳ کشتی هزارتنی روغن خام خوراکی در بندرشهید رجایی، گفت: درحال حاضر حدود سه هزار و ۵۰۰تن روغن خوراکی در حال ارسال به کل کشور است.

به گفته مسعود دشوارگر، این محموله ۳۳هزارتنی، روغن خام از نوع سویا به عنوان مواد اولیه کارخانجات روغن در این بندرگاه تجاری  در بندرشهید رجایی پهلو گرفته است و تخلیه آن تا سه روز آینده ادامه دارد.

وی ادامه داد: با توجه به کمبود روغن در برخی از نقاط کشور روزانه به طور میانگین ۱۰۰ دستگاه تانکر حمل روغن نباتی به ترمینال  فرآورده‌های روغنی ایران مراجعه و پس از بارگیری، محموله‌های روغن برای کارخانه‌های سراسر کشور فرستاده می‌شود.

مدیرعامل شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه ۶ کشور بیان داشت: افزون بر این کشتی در مخازن بندرشهید رجایی نیز انواع روغن خام خوراکی ذخیره شده است.

دشوارگر با بیان این‌که به جز روغن خوراکی کالاهای دیگری مانند برنج بارگیری می‌شود، عنوان کرد: از ابتدای امسال تاکنون ۱۸ فروند کشتی حامل کالاهای اساسی در بندرشهید رجایی تخلیه شده و قرار است تا پایان سال ۲۰ کشتی حامل کالاهای اساسی وارد بندرشهید رجایی شود.

روغن خوراکی در سطح بازار هرمزگان باید از طریق فروشگاه‌های بزرگ عرضه شود

رییس سازمان صنعت، معدن وتجارت هرمزگان نیز در خصوص کمبود روغن در فروشگاه‌های این استان نیز گفت: مشکل اصلی در تامین روغن خانوارها تامین نشدن به موقع روغن خام به کارخانه روغن نباتی حیات هرمزگان و مستقر نبودن فروشگاه‌های بزرگ در سطح روستاها و شهرستان‌های کوچک استان است.

خلیل قاسمی در گفت‌وگو با ایرنا افزود: عرضه روغن خوراکی در سطح بازار هرمزگان باید از طریق فروشگاه‌های بزرگ و واحدهای صنفی صورت گیرد تا مشکلی در این خصوص ایجاد نشود.

وی بیان داشت: ظرفیت تولید روغن خوراکی شرکت حیات هرمزگان ۲ هزار و ۵۸۳ تن در ماه و ۳۱ هزار تن در سال است که با اختصاص بیشتر روغن خام می‌تواند در سه نوبت کاری مشغول به فعالیت شود.

به گفته قاسمی، روغن خوراکی در این استان از محل کارخانه «حیات هرمزگان» تامین می‌شود که در این زمینه می‌توان با تخصیص به موقع روغن خام به این شرکت، دغدغه خانوارها به این کالای اساسی را کاهش داد.

نارضایتی مردم از افزایش قیمت برخی از کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم مثل روغن، برنج، تخم‌مرغ در روزها و ماه‌های اخیر، مدیریت و ساماندهی قیمت و نظارت دقیق بر بازار کالاهای اساسی و ضروری که با ارز دولتی مورد حمایت قرار می‌گیرند، بسیار جدی و ضروری است.

ﮔﺮاﻧﻔﺮوﺷﯽ و اﺣﺘﮑﺎر ﮐﺎﻻ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎرزی از ﻇﻠﻢ اﻗﺘﺼﺎدی در ﺣﻖ ﻣﺮدم است اما مهم‌تر از آن توجه ویژه و حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان داخلی است که باید به صورت توأمان در تعیین قیمت‌ها مدنظر باشد و این مهم نیز با طرح ویژه نظارت بر بازار کالاهای اساسی و اقلام ضروری مورد نیاز مردم امکان‌پذیرخواهد بود.